Εξειδικευμένα Θεραπευτικά Πρωτόκολλα

Οι φαρμακευτικές θεραπείες αποτελούν την βάση των περισσότερων θεραπευτικών πρωτοκόλλων και μπορούν να διαχωριστούν σε συμπτωματικές θεραπείες, οι οποίες βελτιώνουν τα συμπτώματα των ασθενών, και αιτιολογικές θεραπείες, οι οποίες αντιμετωπίζουν υποκείμενες παθοφυσιολογικές διεργασίες του νευρικού συστήματος από τις οποίες προκύπτουν τα αντίστοιχα συμπτώματα. Πλέον της επιλογής της βέλτιστης φαρμακοθεραπείας, οι εξειδικευμένοι κλινικοί λαμβάνουν υπόψιν τους τη δοσολογία και την χρονική στιγμή λήψης (χρονοθεραπεία) ενός φαρμάκου για να μεγιστοποιήσουν το όφελος προς τους ασθενείς. Τα παραπάνω τονίζουν την σημασία για τους ασθενείς και τους φροντιστές να γνωρίζουν το όνομα, τη δοσολογία, και την χρονική στιγμή που λαμβάνεται το εκάστοτε φάρμακο. 

Οι κλινικές ερευνητικές δοκιμές είναι δομημένες μελέτες στις οποίες νέες θεραπείες εκτιμώνται για την αποτελεσματικότητα και ασφάλειά τους σε νευρολογικές διαταραχές. Στις περισσότερες κλινικές δοκιμές, οι νέες θεραπείες συγκρίνονται με κλινικά εδραιωμένες και αποδεκτές θεραπείες για να εκτιμηθεί αν παρέχουν αντίστοιχα ή και καλύτερα αποτελέσματα. Οι κλινικές δοκιμές στο ΝΙΑ υπακούουν στις αρχές ιατρικής δεοντολογίας – της αυτονομίας των ασθενών, της ισότητας, και του ωφελείν και μη βλάπτειν – προστατεύοντας, παράλληλα, προσωπικά δεδομένα μέσω σεβασμού του απορρήτου και ασφαλούς αποθήκευσης τους. Πριν ξεκινήσει η εκάστοτε κλινική δοκιμή, εξετάζεται από την επιτροπή ηθικής και δεοντολογίας του ΝΙΑ προκειμένου να εκτιμηθεί εάν έχει δομηθεί και εάν θα επιτηρείται σύμφωνα με τις αρχές της ιατρικής ηθικής. Οφείλουμε ευγνωμοσύνη στους εθελοντές ασθενείς που επέλεξαν να συμμετέχουν σε κλινικές δοκιμές και μέσα από τις οποίες έχουμε πλέον αποτελεσματικές θεραπείες προς όφελος ασθενών σε όλον τον κόσμο. Εν τέλει, η συμμετοχή στην έρευνα ξεκινάει και τελειώνει με τις επιθυμίες και προτεραιότητες του κάθε ασθενούς. 

Οι θεραπείες με βλαστοκύτταρα αξιοποιούν τη φυσιολογική δυναμική των βλαστοκυττάρων για την προστασία και, δυνητικά, τη δομή και λειτουργία του νευρικού συστήματος. Η κλασσική άποψη γύρω από τις θεραπείες με βλαστοκύτταρα θεωρεί ότι λειτουργούν με το διαφοροποιούν βλαστοκύτταρα σε συγκεκριμένα κύτταρα ιστών τα οποία γίνονται μέρος του νευρικού συστήματος, εντούτοις, οι πιο πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της αποτελεσματικότητάς τους επιτυγχάνεται λόγω της ικανότητας των βλαστοκυττάρων να παράγουν νευροτροφικούς παράγοντες και κυτταροκίνες. Οι θεραπείες με βλαστοκύτταρα στο ΝΙΑ επιδιώκονται μέσα από ερευνητικά προτόκολλα σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις, όπως η Νόσος του Κινητικού Νευρώνα. 

Οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής αναφέρονται στις συνήθεις που μπορούν να επιδιώκουν οι άνθρωποι προκειμένου να προστατεύσουν τον εγκέφαλό τους και να βελτιώσουν τη λειτουργία του. Οι κύριες κατηγορίες τους είναι: τακτική φυσική άσκηση, υγιεινή διατροφή, και εδραίωση των ρυθμών ύπνου-εγρήγορσης. 

• Υπάρχει πλήθος μελετών που αποδεικνύει ότι φυσική άσκηση μέτριας έντασης, όπως το τρέξιμο, το κολύμπι, ή ο χορός, για περισσότερα από 150 λεπτά την εβδομάδα μπορεί να προστατέψει τον εγκέφαλο, και τα οφέλη της εμφανίζονται ακόμα και σε ανθρώπους που ξεκινάνε να ασκούνται μετά την ηλικία των 80 ετών. 
• Μελέτες γύρω από τη Μεσογειακή Δίαιτα, η οποία βασίζεται στην Ελληνική δίαιτα του 1960 με ελαιόλαδο, ψάρι, φρούτα, λαχανικά, και όσπρια, αναδεικνύουν τα οφέλη της στην προστασία του εγκεφάλου και στην καθυστέρηση νοητικών διαταραχών. 
• Η εδραίωση των ρυθμών ύπνου-εγρήγορσης επιτυγχάνεται με συγκεκριμένο καθημερινό πρόγραμμα που στόχο έχει τον επαρκή και καλής ποιότητας ύπνο, καθώς και την επιδίωξη δραστηριοτήτων μέσα στην ημέρα. Τα παραπάνω επιτυχγάνονται με έκθεση στο φως του ήλιου στη διάρκεια της ημέρας, τη λήψη μεγαλύτερων γευμάτων τις πρωϊνές ώρες και ελαφρύτερων τις βραδινές, και την επιδίωξη χαλαρωτικών συνηθειών τη νύχτα, σύμφωνα με την αρχή οι έντονες δραστηριότητες να επιδιώκονται την ημέρα και η ξεκούραση τη νύχτα. 

Η ψυχοεκπαίδευση και ψυχοϋποστήριξη είναι σημαντικές πτυχές στη φροντίδα των ασθενών με νευρολογικές διαταραχές. Κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι βοηθούν τους ασθενείς και τους φροντιστές να αντιμετωπίσουν κοινωνικές και ψυχολογικές προκλήσεις καθημερινής φροντίδας που αποτρέπουν βέλτιστα θεραπευτικά αποτελέσματα. Τέτοιου είδους προκλήσεις περιλαμβάνουν την εκπαίδευση γύρω από τα νομικά δικαιώματα των ασθενών, την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και ασφαλιστική κάλυψη, τα δικαιώματα σε επιδόματα, τις υπηρεσίες βοήθειας στο σπίτι, καθώς και συμβουλές για καλύτερη επικοινωνία με την οικογένεια και τους φροντιστές.

Η ψυχοθεραπεία είναι χρήσιμη για συγκεκριμένους ασθενείς με νευρολογικές διαταραχές και τους φροντιστές τους, και αντιμετωπίζει σύνθετα ψυχολογικά και ψυχοσωματικά συμπτώματα, βοηθώντας τους ανθρώπους να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Αρχικά, δημιουργείται ένα συμβόλαιο ανάμεσα στον κάθε άνθρωπο και τον θεραπευτή του, όπως συμφωνούνται οι στόχοι της θεραπευτικής σχέσης. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές ψυχοθεραπείας στην κλινική πρακτική, οι οποίες επιλέγονται ανάλογα με τα συμπτώματα και το κοινωνικό περιβάλλον του ανθρώπου, και καλύπτουν από τη Θεραπεία δια του Λόγου μέχρι την στοχευμένη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία που αντιμετωπίζει δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές του ανθρώπου. 

Οι PAP/NIV είναι θεραπείες που χρησιμοποιούν μη παρεμβατικές συσκευές που στοχεύουν στην βελτίωση της ροής του αέρα ιδίως κατά την αναπνοή στον ύπνο, και λειτουργούν ως συμπιεστές αέρα που προωθούν αέρα με την χρήση ρινικών ή ρινοστοματικών μασκών. Οι θεραπείες αυτές αντιμετωπίζουν πρωτίστως Διαταραχές της Αναπνοής κατά τον Ύπνο, που συχνά εμφανίζονται σε νευρολογικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων των νοητικών, νευρομυϊκών, και κινητικών διαταραχών. Οι συσκευές PAP αντιμετωπίζουν απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού κατά τον ύπνο, ενώ οι συσκεύες NIV (π.χ., bilevel PAP, auto/adapt servo-ventilation, volume-assured pressure support) αντιμετωπίζουν, επιπλέον, διαταραχές αερισμού. 

Οι άνθρωποι με Αποφρακτική Υπνική Άπνοια  (Obstructive Sleep Apnea [OSA]), των οποίων η ανατομία του προσώπου τους σχετίζεται με στενό ανώτερο αεραγωγό, και οι οποίοι δεν επιθυμούν θεραπεία με PAP, μπορεί να είναι υποψήφιοι για ορθοδοντικές ή χειρουργικές παρεμβάσεις με στόχο τη διάνοιξη του ανώτερου αεραγωγού. Εφόσον η πολυϋπνογραφία  επιβεβαιώσει διάγνωση OSA, οι ειδικοί υπνολόγοι μαζί με γναθοπροσωπικούς χειρουργούς και/ή ορθοδοντικούς συζητούν με τους υποψήφιους ασθενείς για παρεμβάσεις που μπορούν να βελτιώσουν ή και να θεραπεύσουν τα συμπτώματα της OSA.